متاسفانه يک باور نادرست در ميان مردم ايران وجود دارد كه جرم گيري ، ميناي دندان‌ها را از بين مي‌برد و زمينه بروز پوسيدگي بيشتر را فراهم مي‌كند . اين باور كاملا نادرست است چرا كه جرم دندان نه تنها به لثه و بافت هاي نگهدارنده دندان اسيب مي‌زند ، بلكه محلي براي تجمع و تكثير باكتري ها به حساب مي‌آيد كه تنها به كمك جرم گيري قابل برداشتن است . از سوي ديگر تحقيقات متعدد علمي وجود ارتباط ميان بيماري‌هاي مريوط به لثه با بيماریهای قلبي و عروقي و حتي زايمان زودرس در خانم‌ها را شناسايي نموده اند . به نظر مي‌رسد كه باكتري‌هاي مسبب بيماریهای ذكر شده در بالا يعني مشگل لثه و قلب و عروق مشترك باشند ، به زبان ساده تر و به قول قديمي ها همه چيز از دهان شروع مي‌شود پس نتيجه مي‌گيريم كه بهداشت خوب دندان و دهان نه فقط در دهان بلكه در قلب هم اهميت دارد !وجود پلاك و جرم دنداني تهديدي براي سلامت عمومي شما نيز مي‌باشد .
عوامل موثر بر ایجاد جرم دندان چه می‌باشد؟
میزان جرم ایجاد شده روی دندان‌ها بستگی به نوع ترکیبات بزاق،عادات تغذیه‌ای و وضعیت بهداشت دهان و دندان افراد دارد.هرچه محیط دندان قلیایی تر باشد (مثلا کسانی که ترشح زیاد بزاق دارند یا مرتبا مکمل‌های پروتئینی جهت بدنسازی مصرف می‌نمایند) ، میزان و سرعت تشکیل جرم دندانی بیشتر خواهد بود.تشکیل جرم در سطوح داخلی دندان‌های جلوی پایین و سطوح مجاور مجاری غدد بزاقی شدیدتر است.علت این امر،دسترسی مشکلتر به این نواحی و همچنین ترشح و تماس بیشتر بزاق با این سطوح می‌باشد.با این حال همه افراد می‌توانند با مسواک زدن صحیح،کشیدن نخ دندان و رعایت بهداشت دهان تشکیل جرم را به حداقل برسانند.
جرم دندان چگونه به لثه‌ها آسیب می‌رساند؟
وقتی جرم دندانی بالای خط لثه تجمع پیدا کند،بافت لثه متورم شده و به راحتی دچار خونریزی می‌شود.این حالت ژنژیویت (التهاب لثه) نام دارد و مرحله ابتدایی بیماری پریودنتال است.اگر در موقع مسواک زدن از لثه‌ها خون بیاید،نشانه شروع مشکل است و باید به دندانپزشک مراجعه کرد،زیرا خونریزی از لثه نشان دهنده التهاب فعال است.به ناحیه‌ای که خونریزی دارد،باید بیشتر مسواک زد (و نه لزوما محکمتر) و نخ کشید و از خونریزی آن نترسید.مسواک زدن صحیح و مرتب این ناحیه به تدریج باعث کاهش خونریزی می‌گردد.
فرق جرمگیری معمولی با جرمگیری عمیق (DEEP CLEANING ) چیست؟
در پاسخ باید توضیح داد که بر اساس موقعیت قرارگیری، دو نوع جرم دندانی وجود دارد:
نوع اول: جرم بیشتر روی سطح تاجی دندان و بالای لثه می‌باشد که در ناحیه طوق و در برخی موارد روی سطوح جونده دندان مشاهده می‌شود.
نوع دوم:زیر لثه‌ای و در شیار لثه می‌باشد و به سطح ریشه به طور محکم می‌چسبد.این نوع جرم از روی علائم کلینیکی و تهیه رادیوگرافی قابل تشخیص است.علائم کلینیکی و تهیه رادیوگرافی قابل تشخیص است.تشکیل این نوع جرم برای بافت لثه و استخوان اطراف آن ضرر بیشتری دارد،چرا که به علت ایجاد التهاب شدیدتر،باعث تحلیل لثه و استخوان نگهدارنده اطراف دندان‌ها می‌شود.این تحلیل در مراحل پیشرفته تر می‌تواند منجر به لق شدن دندان‌ها گردد.
برای برداشت جرم دندانی نوع اول از واژه جرمگیری(CLeaning) و برای برداشت جرم دندانی نوع دوم از واژه جرمگیری عمیق(Deep CLening ) استفاده می‌شود.معمولا جرمگیری عمیق برای دندانپزشکان یا بهداشت کاران از لحاظ کاری مشکلتر و زمان برتر بوده و به طبع هزینه آن هم بیشتر خواهد بود.
چند نکته مهم: یکی از موارد مهم در هنگام جرمگیری،صاف و صیقلی کردن (Polish) سطوح دندانی بعد از برداشت جرم‌ها می‌باشد.چنانچه این عمل به دقت صورت نگیرد،سطوح دندانی به صورت خشن و زبر باقی مانده و بیشتر از قبل مستعد تشکیل جرم می‌شوند.مسئله دیگر تمایز بین جرم و تغییر رنگ (Stain) می‌تواند ناشی از نوشیدن چای و قهوه و یا کشیدن سیگار باشد.بیشتر این موارد با یک پالیش ساده از بین می‌روند ولی در بعضی موارد،چنانچه به بافت دندان می‌چسبند که استفاده از ابزارهای خاص ضروری می‌گردد.امروزه،یکی از موارد زیبایی که مردم از دندانپزشکان درخواست می‌کنند،سفید کردن دندان است.باید دانست که دندانپزشک هنگام جرمگیری،رسوبات رنگی و املاح ته نشین شده روی دندان‌ها را برمی‌دارد و در نتیجه رنگ داخلی دندان تغییر نخواهد کرد و نباید انتظار سفیدی و درخشندگی بیش از حد از جرمگیری داشت،اگر چه به دلیل از بین رفتن لایه جرم،کمی سفیدی و تغییر رنگ به وجود می‌آید.چنانچه نیاز به سفید کردن دندان‌ها باشد،بلیچینگ (سفید کردن دندان‌ها) روشی است که توسط مواد شیمیایی مخصوص انجام می‌گیرد که در آینده در مورد آن صحبت خواهیم کرد.به هر حال بلیچینگ بیشتر جنبه زیبایی دارد،در حالی که جرمگیری یک اقدام درمانی و ضروری می‌باشد.