ماندگاری ترمیمهای زیبایی و کامپوزیت دندان به این بستگی دارد که چقدر از آنها مراقبت خواهید کرد. خود ماده پروسلین و کامپوزیت نیز پوسیده میشود یا میتواند از دندانهای طبیعی شما بهتر باشد که این بستگی به نحوه مراقبت از آنها دارد. با وجود جدیدترین پیشرفتها در تولید چسبهای دندان، پیوند بین ونیر کامپوزیتی شما و دندانهای طبیعی بسیار قوی است. اگرچه خود روکش کامپوزیت نمیتواند پوسیده شود، اما قسمت پوشیده نشدهی دندان مجاور با روکش همچنان مستعد پوسیدگی است، بنابراین هنوز ممکن است حفرههایی در روکش به وجود آید. اگر با مراقبتهای مناسبی در منزل، رژیم غذایی و ویزیتهای منظم پیشگیرانه به دندانپزشک، از دندانهای خود خیلی خوب مراقبت کنید، روکش کامپوزیت شما سالها دوام خواهد داشت. بهتر است که روی ماندگاری روکشهای خود تا همیشه حساب نکنید اما در صورت نگهداری صحیح از آنها، میتوانید انتظار ماندگاری آنها را در پانزده تا بیست و پنج سال داشته باشید.
کامپوزیت ونیر
ونیر کردن دندانها، به معنی ایجاد موادی پوشش دهنده در قسمت جلوی دندان است، به ویژه دندانهای جلویی برای اصلاح رنگ، شکل یا موقعیت آنها (و بنابراین روابط با دیگران) است.
این در درجه اول یک روش مداخلهای است که هدف نهایی آن دستیابی به ظاهری زیبایی برای دندانها میباشد. بنابراین، در مواد روکشهای ونیر از کامپوزیتها و سرامیکهای زیبایی استفاده میشود. هر دوی این مواد مزایا و معایبی دارند. ظاهر به دست آمده بسیار بهتر از حالت قبلی دندانها خواهد بود و با ظاهری کاملاً طبیعی به آنها میدهد.
مسلماً ونیر کردن دندانها، یک تأثیر زیبایی را برای فردی حاصل میکند که میخواهد دندانهای سفیدتری داشته باشد. حجم و رنگ ونیرهای دندانی قابل تنظیم است، اما هنگامی که اندازه دندانها مورد نظر و مهم است، این کار مستلزم آغشته کردن مواد کامپوزیتی به دندان است که گاهی اوقات بر روی هر دو دندانهای جلویی انجام میشود.
مواد ونیر کامپوزیت جزء گروه ترمیمهای دندانی مستقیم هستند، به این معنی که کار در یک جلسه، مستقیماً روی دندانها انجام میشود. مدت زمان ماندگاری ونیرهای کامپوزیتی، با بهداشت دهان و دندان صحیح بین 5 تا 7 سال تخمین زده میشود. در حقیقت، با گذشت زمان، مواد میتوانند “از بین روند”، خصوصاً در مناطقی كه دندانها اصطكاك بیشتری با دندانهای پایینی دارند، بنابراین انجام اصلاح و ترمیمهای گاه به گاه در ونیر كامپوزیت ضروری است.
مراقبتهای کامپوزیت ونیر دندان
مسواک زدن روزانه دندانها
به جز چند نکتهی خاص، باید همانند مراقبهایی که با مسواک زدن و نخ دندان برای دندانهایتان انجام میدهید، مراقب ونیرهای کامپوزیتی باشید.هدف از این مراقبتها، از بین بردن پلاک و جرم، لایه های چسبنده نرم ایجاد شده از بزاق، ذرات مواد غذایی و باکتریهایی است که به دندان شما میچسبد. باکتریهای موجود در پلاکها، اسیدهایی را داخل دهان تولید میکنند که به مینای دندان حمله میکنند و باعث ایجاد حفره در دندانها میشوند. پلاک همچنین باعث ایجاد عفونت و التهاب لثه میشود و اگر برای مدتی طولانی روی دندانها باقی بماند، تبدیل به جرم دندان میشود. جرم دندان میتواند باعث بیماری پریودنتال (لثه) شود و نمیتوان دیگر آن را از بین برد، مگر آنکه توسط یک متخصص دندانپزشک برداشته شود. برای جلوگیری از این مشکل، انتخاب خمیردندان مناسب مهم است.
- برخی از مارکهای خمیردندان دارای مواد ساینده مضری هستند که میتوانند سطح بسیار صیقلی دادهی روی روکشهای شما را خراشیده و باعث تغییر رنگ و از بین رفتن لعاب آنها شود. این مارکها برای از بین بردن لکههای سطحی طراحی شدهاند تا دندان شما سفیدتر به نظر برسد اما به سطح کامپوزیت آسیب میرسانند. این خمیردندان ها گاهی به عنوان خمیردندان سفید کننده به فروش میرسند. از مصرف هرگونه خمیر دندان دارای جوش شیرین خودداری کنید زیرا به نوعی ساینده هستند. Supersmile، برندی از خمیر دندان که مخصوص استفاده در کارهای دندانپزشکی زیبایی طراحی شده است، یک خمیر دندان ملایم و پاک کنندهای مؤثر است.
- انتخاب مسواک نیز مهم است. یک مسواک دستی باید دارای برس های نرم باشد، زیرا ثابت شده است که برای از بین بردن پلاک و لکههای سفید روی دندانها، برس های نرم و سفت به یک اندازه مؤثر هستند. هر چه برسهای مسواک سفتتر و خشنتر باشند احتمال اینکه به لایه نازک لثه در اطراف دندانهایتان آسیب بزنید بیشتر است. اگر لثه در این ناحیه تحلیل رود، ممکن است ریشه دندان طبیعی و لبه روکش بیرون بزند.
- استفاده از مسواک برقی با برس نرم بسیار توصیه میشود زیرا فشاری که هنگام مسواک زدن روی دندان شما اعمال میشود بهتر کنترل میشود. این به معنی تمیز کردن مؤثر دندانها و روکشهای شما است ضمن اینکه فشار کمتری به لثه شما وارد میشود. دو دقیقه باید مسواک زدن را با این نوع مسواکها انجام داد.
- حتماً یک برنامهی روتین و همیشگی را برای مسواک زدن کل دندانهایتان داشته باشید. به عنوان مثال، اول از بیرون دندانهای پشتی بالایی در سمت چپ شروع کنید و به سمت جلوی دهان مسواک زدن را ادامه دهید و سپس این مسیر را در سمت راست عقبی طی کنید. حالا مسواک خود را در سمت داخلی دندانهای عقبی بکشید و تا قسمت داخلی دندانهایی جلویی ادامه دهید و سپس کل این مسیر را برای قسمت پشت دندانهای سمت چپ انجام دهید. همین روش را برای دندانهای پایینی تکرار کنید.
کشیدن نخ دندان
توصیه میشود روزانه از نخ دندان برای حفظ و تمیز کردن لبههای روکشهای بین دندانها استفاده شود. نخ دندان معمولی از جنس نایلون موم دار، یک پاک کننده مؤثر است اما به دلیل ضخامت بیشتر موم ممکن است کشیدن آن بین اتصالات خیلی تنگ بین دندانها مشکل باشد. در صورتی که کشیدن نخ دندان نایلونی بدون موم در بین دندانها راحتتر است اما مستعد پاره شدن و خرد شدن میباشد. بهترین گزینه، نخ دندان پلی تترا فلورو اتیلن (PTFE) است، همان مادهای که در پارچه Gore-Tex با تکنولوژی بالا استفاده میشود. این نخ به راحتی بین دندانهای شما میچرخد و نسبت به نخ معمولی نایلون کمتر خرد میشود.
تکنیک مناسب در استفاده از نخ دندان اهمیت دارد. نخ را فقط بین دندانها به بالا و پایین نکشید، زیرا این کار نمیتواند سطوح پروگزیمال (جانبی) دندانهای شما را به درستی تمیز کند. نخ را بین دندانهای خود قرار دهید و به آرامی آن را به محل تماس هر دو دندان رد کنید. حالا نخ را به دور یک دندان پیچیده و به شکل C شکل دهید. با استفاده از حرکات ملایم و رو به پایین، روی کنارههای دندان بکشید تا در زیر لثهها برود، جایی که پلاک قابل مشاهده نیست. اکنون بدون اینکه نخ را از بین دندانهای خود جدا کنید، نخ را به سمت دندان مجاور بکشید و روند را تکرار کنید. به یاد داشته باشید وقتی نخ را بین دندانهای خود قرار می دهید، در واقع سطوح دو دندان مختلف را تمیز میکنید.
از دهانشویه استفاده کنید
بسیاری از افراد دوست دارند از دهانشویه استفاده کنند زیرا باعث میشود دهانشان بوی خوبی داشته باشد. اگرچه جایگزینی برای مسواک زدن و نخ دندان زدن نیست، استفاده از دهانشویه دارای فلوراید میتواند فواید دیگری را به همراه داشته باشد. مطمئن باشید که از یک دهانشویه ی بدون الکل استفاده میکنید زیرا الکل در واقع میتواند دهان را خشک کند و باعث کاهش جریان بزاق شود. نقشهای مهم بزاق عبارتاند از شستشوی پلاک و باکتریها از روی دندانهای و خنثی کردن اسیدهای حاصل از باکتریها. آنزیمهای بزاقی به خنثی کردن PH (اسیدیته) موجود در دهان شما کمک میکنند که ممکن است منجر به تشکیل کرم خوردگی و پوسیدگی شود. برخی از افراد که از آدامسها یا قرص نعناعهای مخصوص خشکی دهان استفاده میکنند، باعث تحریک بزاق میشوند، اما باید مراقب باشند که بسیاری از اشکال آدامس و قرص نعنا حاوی قند هستند که میتواند به دندان شما آسیب برساند. آدامسهای بدون قند و قرصهای نعنای حاوی زایلیتول دارای خاصیت ضد میکروبی هستند و استفاده آنها بیخطر است و دارای امتیاز هستند، در واقع برای کاهش حفرهها و پوسیدگیها اثباتشدهاند.
مراقبتهای حرفهای برای ونیرهای کامپوزیتی: چک آپهای منظم و تمیز کردن
چکاپهای منظم و تمیز کردن حرفهای دندان حداقل دو بار در سال برای حفظ سلامتی دندانهای طبیعی شما و اطمینان از ماندگاری هرگونه ترمیم دندان از جمله ونیرهای کامپوزیتی توصیه میشود. اگرچه دندانپزشک مرتباً دندانها و ونیرهای شما را بررسی میکند، اما وی باید که در زمینه اقدامات پیشگیری در زمینه بهداشت دهان و دندان آموزش دیده باشد. دندانپزشک شما باید روی تکنیکهای مخصوص نگهداری که برای به حداکثر رساندن طول عمر ونیرهای کامپوزیتی استفاده میشود، آموزش دیده باشد. از خمیر پولیش دهندهی معمولی که برای تمیز کردن دندانهای طبیعی توسط دندانپزشک استفاده میشود، نباید روی ونیرهای کامپوزیتی استفاده کرد زیرا ممکن است خیلی ساینده باشند. مارک خاصی از این خمیر با موادی با سایندگی کمتر توصیه میشود که برای کامپوزیت دندان طراحی شده است.
رژیم غذایی و داروهایی که در هنگام داشتن ونیر کامپوزیت میبایست استفاده کرد
غذایی که میخورید و مایعاتی که مینوشید میتواند تأثیر زیادی در سلامت دندانهای شما و ماندگاری ترمیمهای دندان مانند ونیر کامپوزیت داشته باشد. البته تقریباً همه میدانند که مثلاً آب نبات حاوی مقادیر زیادی قند است و برای دندانهای شما بد است. بسیاری از غذاهای فرآوری شده نیز قند بالایی دارند، بنابراین حتماً برچسبهای روی آنها را بخوانید. برخی از بیماران، که فکر میکنند رژیم غذاییشان سالم است، از اینكه متوجه شدند رژیم غذایی آنها دندانهایشان را در معرض خطر کرم خوردگی دندانی (پوسیدگی) قرار داده است، شوكه می شوند. باید از خوردن و نوشیدن قند فراوان و نوشیدنی به خصوص در ترکیب با یکدیگر پرهیز کنید. با قرار دادن مکرر دندانهای خود در معرض غذاهای و نوشیدنیهای بسیار اسیدی میتوانید به مینای دندانهایتان آسیب برسانید. غذاها و نوشیدنیهای قندی مانند ریختن بنزین به آتش برای تشکیل حفره در دندانها هستند. نوشابه یک ترکیب خطرناک اسیدی و حاوی قند فراوان است. نوشابه نه تنها برای سلامتی عمومی شما بلکه برای دندانهای شما نیز مضر است. توصیه میشود میزان مصرف نوشابه در رژیم غذایی خود را حذف کرده یا محدود کنید. اگر نوشابه بنوشید، بعد از آن مسواک بزنید.
بسیاری از میوهها و آب میوهها بسیار اسیدی هستند و قند زیادی دارند. این به آن معنا نیست که باید از خوردن میوه جلوگیری کنید زیرا یک گروه غذایی سالم هستند، اما در صورت مصرف میوه حتماً بعد از آن مسواک بزنید تا مایعات اسیدی و قندی را که روی دندانهایتان باقی مانده است از بین ببرید. آب میوهها، مایعات اسیدی بسیار غلیظ و دارای قند زیاد هستند و باید به طور محدود نوشیده شوند. مطالعات همچنین نشان میدهد که مصرف بیش از حد آب میوه و همچنین نوشابه میتواند یک پاسخ ناسالم انسولینی را ایجاد کند که باعث ایجاد سطح ناپایدار گلوکز در جریان خون شما بر بدن میشود. آب میوهها را در حد اعتدال بنوشید و بعد از نوشیدن حتماً مسواک بزنید.
نوشیدنیهای ورزشی در هنگام تمرینات ورزشی
بخشی از برنامهی سلامتی شامل ورزش منظم میباشد. بسیاری از افراد نوشیدنیهای ورزشی را در حین و بعد از ورزش برای سوخت رسانی به بدن خود مصرف میکنند. بسیاری از آنها از دانستن این موضوع تعجب میکنند که آنچه فکر میکردند یک کار مفید و سالم است، دندانهای آنها در معرض خطر پوسیدگی قرار میدهد. بسیاری از نوشیدنیهای ورزشی نیز بسیار اسیدی بوده و قند زیادی دارند. امروزه نوشیدنیهای انرژی زا بسیار محبوب شدهاند، اما بسیاری از آنها نیز بسیار اسیدی هستند و قند زیادی دارند که دندانهای شما را در معرض خطر قرار میدهند.
علاوه بر نوشابهها، نوشیدنیهای ورزشی و نوشیدنیهای انرژیزا چه نوشیدنیهای دیگر ممکن است دندانهای شما را در معرض خطر قرار دهند؟ اسموتی های میوهای، نوشیدنیهای شیرین حاوی قهوه و چای شیرین میتوانند حاوی مقدار فراوانی قند باشند. بنابراین شاید شما هم اکنون فکر می کنید پس نوشیدن چه چیزی بیخطر است؟ در مورد آب چطور؟ فقط این نوشیدنی دارای ph خنثی و بدون قند است! اگر نوشیدنی یا غذاهایی با قند و یا اسید زیاد مصرف میکنید، حتماً روزانه وعدههای مصرفی خود را محدود کنید و بعد از آن مسواک بزنید. اعتدال و مراقبت از دندانها در خانه، برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی بسیار مهم است، مهم نیست که چه مواد غذایی و نوشیدنی در رژیم غذاییتان مصرف میکنید.
محافظت از ونیرهای دندانی جدید
علاوه بر محافظت و مراقبت از روکشهای کامپوزیت در برابر پوسیدگیهای جدید، باید از لب پر شدن یا شکستن روکشهای جدید خود نیز جلوگیری کنید. اگرچه روکشهای شما بسیار قوی و بادوام هستند، اما موارد احتیاطی برای حفظ آنها باید انجام دهید. دندانهای جلویی شما به طور طبیعی برای پاره کردن مواد غذایی و دندانهای پشتی شما برای خرد کردن و جویدن غذا طراحی شده است. شما نباید با دندانهای طبیعی یا ونیرهای کامپوزیتی غذاهای سخت را پاره یا بجوید. آبنباتهای سخت، گرانول (مخلوط آجیلها و غلات کمی سخت) و نانهای سخت یا کنارههای پیتزا را باید با احتیاط مصرف کرد. همچنین، دندانهای و روکشهای جدید شما ابزار نیستند و نباید از آنها برای باز کردن بستهبندی، با دندان کندن نخهای ضخیم و اجسام پلاستیکی، ناخن خوردن استفاده کنید. همچنین حواستان به عادات مضری مانند جویدن سر خودکار، سنجاقسر یا هر وسیله سختی که میتواند به دندانها یا ونیرهای کامپوزیتیتان آسیب وارد کند باشد.
- برای شرکت کردن در هر ورزشی، حتی ورزشهای غیر تماسی، یک محافظ دهان ورزشی در دهانتان قرار دهید. شما هیچ وقت نمیدانید چه موقع به طور تصادفی با توپ یا رقیب برخورد خواهید کرد و به دندانهای خود یا روکشهای زیبایی جدیدتان آسیب خواهید رساند.
- محافظها یا گاردهای دهانی معمولی را میتوان در فروشگاههای کالاهای ورزشی خریداری کرد. انواعی که با جوشیدن در آب داغ نرم میشوند و به صورت دستی روی دندانهای شما قرار میگیرند، میتوانند مؤثر باشند.
- برای محافظت بیشتر دندانهایتان، میتوانید از یک گارد ورزشی حرفهای که توسط دندانپزشک شما ساخته شده است استفاده کنید.
در بسیاری از مواقع افراد، به خاطر اینکه دندانهایشان به مرور زمان پوسیده شده است، به دنبال درمان با روکشهای کامپوزیتی هستند. اگر دندانهای طبیعیتان به خاطر دندان قروچه یا سایش روی هم پوسیده شده باشند، باید از دندانهای خود محافظت کنید. برای محافظت از روکشهای جدید خود در برابر لب پریدگی یا شکستگی باید بلافاصله پس از انجام ونیرهای دندانی، از دندان قروچه و ساییدن دندانهایتان روی هم جلوگیری کنید. اگرچه میتوانید در طول روز متوجه ی دندان قروچه تان باشید، اما دندانپزشک زیبایی باید یک محافظ دندانی شبانه (نایت گارد) برای شما تهیه کند تا در شب و هنگام خواب در دهانتان قرار دهید. بیشتر افراد هنگام خواب دندانهای خود را روی هم میسایند. نایت گارد میتواند یک وسیله سبک وزن و ساده برای افرادی باشد که گاهی دندانهای خود را روی هم میسایند و یک وسیلهی با دوام لابراتواری برای کسی باشد که برای دندان قروچه ی شدید خود، به شدت به محافظت از دندانهایش نیاز دارد.