این روزها شاهد آن هستیم که هر روز تعداد بیشتری از افراد به دنبال درمان کمردرد و یا مراجعه به متخصصان هستند. محققان نشان دادهاند که اضافه وزن و چاقی میتواند سبب افزایش احتمال بروز کمر درد شود. اضافه وزن و چاقی از راههای متعددی میتواند روی کمردرد تاثیر بگذارد.
نخست این که چاقی باعث افزایش فشار فیزیکی روی مهرههای ستون فقرات میشود. تجمع چربی در ناحیه شکم، بدن را مجبور میکند که وزن بیشتری را تحمل کند. در افرادی که چاقی شکمی دارند، اندازه محیط میانی بدن افزایش مییابد که سبب تغییر نقطه ثقل مرکزی بدن میشود.
ستون فقرات به ناچار باید خود را با تغییر به وجود آمده وفق دهد که این تغییر در منحنی ستون فقرات سبب تحمیل فشار زیادی بر مفاصل میشود. به طور کلی چاقی با افزایش تولید سیتوکینها و فاکتورهای فاز حاد التهابی همراه است که خود سبب فعالسازی مسیرهای پیش التهابی میشوند و در بروز درد نقش دارند. فشار ناشی از اضافه وزن و چاقی باعث تخریب دیسک کمر میشود.
علت
چاقی و افزایش وزن میتواند با مکانیسم های مختلفی موجب کمر درد شود. مهمترین انها عبارتند از
• با افزایش وزن میزان زیادی چربی در شکم تجمع پیدا می کند. شکم بزرگ موجب می شود گودی کمر بیشتر شده و لگن به سمت چلو بچرخد. این افزایش تقعر در ستون مهره کمری موجب وارد شدن فشار بیش از حد به دیسک بین مهره ای و مفاصل بین مهره ها می شود.
• پایین ستون مهره یعنی ناحیه کمر بیشترین تاثیر را از افزایش وزن می پذیرد. وزن زیاد تنه در این محل میتواند موجب فشار بیش ار حد به مهره ها شود. این فشار بتدریج موجب خراب شدن دیسک بین مهره ها می گردد. این آسیب و خرابی در دیسک کم کم موجب چروکیده شدن و کاهش ارتفاع دیسک شده و در نتیجه مهره ها به هم نزدیک تر می شوند.
نزدیکی مهره ها به هم موجب افزایش فشار به مفصل بین مهره ها می شود. به این مفاصل فاست Facet joints می گویند. فشار بیش از حد به مفاصل فاست بتدریج موجب بروز آرتروز و ساییدگی در آن ها شده و که نتیجه آن ها درد است.
• خرابی دیسک بین مهره ای زمینه را برای افزایش احتمال بروز فتق دیسک بین مهره ای افزایش می دهد.
• در افراد چاق به علت فشارهای زیادی که به مهره ها وارد می شود بافت های اطراف دچار التهاب می شوند. یکی از واکنش های بدن به این التهاب تولید بافت همبندی و استخوان اضافه است. این بافت های اضافی در اطراف نخاع می توانند فضای کانال نخاعی را کم کرده و در نتیجه موجب بروز بیماری تنگی کانال نخاعی شوند.
• در افراد چاق احتمال بروز اسپوندیلولیستزی یا سر خوردن مهره ها هم بیشتر می شود.
• افراد چاق فعالیت های فیزیکی کمتری دارند. این کم تحرکی بتدریج می تواند موجب ضعف عضلات ستون مهره و شکم شود. ضعیف شدن این عضلات از مهمترین علل شناخته شده در بروز کمردرد است.
راه های پیشگیری
پیش از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید و از انجام اقدامات خودسرانه اجتناب نمایید.
نکته اول
در گرفتن رژیم غذایی همواره به این نکته توجه داشته باشید که بدن شما مانند یک ماشین است که برای تامین انرژی مورد نیاز آن جهت انجام فعالیت، به سوخت نیاز دارد و غذایی که شما میخورید در واقع همان سوخت بدن است. بنابراین غذا را برای لذت خوردن مصرف نکنید بلکه در حدی که صرفا انرژی مورد نیاز بدن شما را تامین کند میل نمایید.
نکته دوم
بدن شما روزها، هفتهها، ماهها و حتی شاید سالها فعالیت بدنی داشته و ورزش نمیکردید. بنابراین شروع فعالیت بدنی شما باید آرام و تدریجی باشد. نوع فعالیتهای بدنی در افرادی که کمر درد، زانو درد و یا بیرون زدگی دیسک کمر دارند با افرادی که چنین شرایطی را ندارند متفاوت است. ورزش غیر اصولی و سنگین نه تنها سودمند نیست بلکه باعث تشدید درد و ناراحتی میشود. در مورد میتوانید به یک متخصص مراجعه نمایید