واریس واژن یکی از یماری های نادری است که در دوران بارداری می تواند رخ دهد.بیماری که ممکن است تا بعد از زایمان نیز ادامه داشته باشد بستگی به دلایلی دارد.
واریس ناحیهی تناسلی خارجی در میان ۱۰% از خانمهای باردار اتفاق میافتد و معمولا در سه ماههی دوم و در حدود ماه پنجم رخ میدهد. علائم آن اغلب بهصورت ورم و کبودی رگها در ناحیهی لب بزرگ یا کوچک واژن ظاهر میشود. این رگها کشیده و ضعیف میشوند اما گاهی با لمس نیز حس نمیشوند.
دلایل
۱. افزایش وزن رحم که به رگهای ناحیهی لگنی فشار میآورد.
۲. افزایش سطح استروژن و پروژسترون که باعث استراحت رگهای خونی میشود.
۳. زایمانهای قبلی، بهخصوص اگر فشار زیادی بهفرد آمده باشد.
واریس واژینال معمولا ارثی است و با بارداریهای پیاپی تشدید میشود. درد، ناراحتی یا سنگینی در لبهای بزرگ یا کوچک واژن در هنگام راه رفتن یا رابطهی جنسی و درد عمیق و طولانی برخی از علائم این مشکل بهشمار میرود. در اغلب موارد، واریس واژینال یک ماه یا کمی بعد از زایمان از بین میرود. اما برخی از زنان تا یک سال یا بیشتر نیز از این مشکل رنج میبرند. زنان بهدلیل احساس ناخوشایند یا عدم آگاهی، این علائم را به پزشک خود اطلاع نمیدهند. گزینههایی برای درمان به روش طبیعی در این مورد وجود دارد که میتوان در زمان بارداری و پس از زایمان برای کاهش درد و درمان کامل از آنها استفاده کرد.
عوامل و علل
وریدهاى متورم واریسى و تارعنکبوتى بسیار شایع هستند. بیش از ۴۰ درصد زنان بالاى ۵۰ سال به این بیمارى دچارند. عوامل این بیمارى شامل موارد زیر است:
– توارث: به نظر مى رسد که تمایل به این بیمارى به ویژه در سنین جوانى، در میان برخى خانواده ها بیشتر باشد. برخى زنان با دریچه هاى وریدى با کارایى پایین تر و یا دیواره هاى عروقى ضعیف تر به دنیا مى آیند.
– ایستادن به مدت طولانى: یک بررسى در مورد کارگران دانمارکى در دسامبر ۲۰۰۵ نشان داد زنانى که ۷۵ درصد مدت زمان کار خود را به حالت ایستاده و یا در حال راه رفتن گذرانده بودند، تقریباً دو برابر زنانى که مدت زمان کمترى بر روى پاهایشان ایستاده بودند، نیاز به درمان واریس پیدا کردند. پژوهشگران تخمین مى زنند در بزرگسالانی که سنین فعالیت و اشتغال را مى گذرانند، ایستادن هاى طولانى مدت مسئول بیش از ۲۰ درصد موارد پیدایش واریس است.
– سن: خطر واریس با افزایش سن زیادتر مى شود. رگ هاى خونى و عضلات پشت ساق پا که در موقع راه رفتن با فشار بر وریدها، بازگشت خون را به سمت قلب تسهیل مى کنند، با گذشت زمان ضعیف تر مى شوند. کمتر از ده درصد زنان زیر ۳۰ سال و بیش از ۷۵درصد زنان بالاى ۷۰ سال به واریس مبتلا هستند.
– جنسیت: زنان بیش از مردان مستعد واریس هستند و باردارى عامل اصلى آن است. در دوران باردارى، وریدهاى ساق پا پرتر بوده و راحت تر پاره مى شوند، زیرا حجم خون و فشار شکمى در این دوران افزایش مى یابد و هورمون ها سبب گشاد شدن رگ هاى خونى مى شوند. هرچه حاملگى به پایان خود نزدیک مى شود، خطر واریس افزایش مى یابد.
– وزن: وزن اضافى به ویژه در اطراف شکم، فشار اضافى را بر وریدهاى ساق پا تحمیل مى کند. زنانى که اضافه وزن دارند، نسبت به زنان لاغر بیشتر در معرض ابتلا به واریس هستند و این خطر در مورد زنان چاق سه بار بیشتر است.
درمان
اگر چه شیوهای قطعی برای پیشگیری از این مشکل وجود ندارد، اما با رعایت مواردی میتوان شدت آن را کاهش داد:
– جلوگیری از افزایش وزن که سبب فشرده شدن بیشتر رگها میشود
– پیادهروی تا حد ممکن و استفاده از جوراب مخصوص واریس
– مصرف داروهای تقویت کننده عروق نیز میتواند تا حدی از سنیگنی و درد پاها بکاهد
– این داروها تاثیر سویی روی جنین نمیگذارند با این حال بیشتر پزشکان آن را پس از زایمان تجویز میکنند.
– در بیشتر موارد با تولد نوزاد تمامی مشکلات دوران بارداری از جمله خستگی پاها برطرف میشود.
– برای مدت طولانی سر پا نایستید، وقتی مینشینید
– پاهایتان را جفت نکنید
– وسایل سنگین را بلند نکنید چون بیش از پیش به رگهای پا فشار میآورند
– مراقب وزن خود باشید
– بهطور مرتب فعالیت ورزشی مانند پیادهروی
– شنا و ژیمناستیک انجام دهید.وقتی میخوابید
– پاهایتان را 5 تا 10 سانتیمتر بالاتر ببرید تا جریان خون راحتتر شود، از گرما فاصله بگیرید
– شوفاژهای زمینی
– حمامهای گرم
– اپیلاسیون با موم گرم و سونا برای شما مناسب نیست
– سیگار را کنار بگذارید
– دخانیات دشمن جنین و رگهای خونی است.
– ورزش واریس بر اثر اختلال در جریان خون رخ میدهد
– از این رو زنان باردار باید سعی کنند تا جریان خون را در بدن خود بهبود بخشند. پیادهروی
شنا، دوچرخه سواری، انجام حرکات ایروبیک و … در این میان نقش مؤثری دارند.
– بالابردن پاها: با قراردادن پاها روی سطحی بلند (بالاتر از سطح قلب) جریان خون دوباره به سمت قلب باز میگردد.
– نشستن چهار زانو: اگرچه ممکن است نشستن در این وضعیت برای مادر راحت باشد، اما باید توجه داشت که این وضعیت، فشار بیشتری را بر رگها وارد آورده و جریان خون را قطع میکند.
– ایستادن طولانی مدت: ایستادن طولانی مدت باعث میشود تا خون در پاها جمع شود، اما در صورت حرکت دادن پاها، خون در پاها جریان پیدا میکند.
در موارد حاد، واریس باعث تشکیل لخته خون یا زخم در پاها میشود و گاهی نیز این مشکل با تب همراه است که در این صورت باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
اگر چه به طور طبیعی طی چند ماه پس از زایمان این مشکل از میان میرود، اما در صورت تداوم آن میتوان از روشهای دارویی با تجویز پزشک بهره گرفت.
آبا واریس واژن مانع از زایمان طبیعی می شود؟
اگر واریس واژن شدید باشد، به دلیل تورم و پرخونی این ناحیه که منجر به تشدید خونریزی در حین بخیه زدن خواهد شد، عمل سزارین انتخاب می گردد، در غیر اینصورت واریس واژن مانعی برای زایمان طبیعی نیست. تصمیم گیری نهایی برمبنای معاینه شما از نزدیک و تخمین شدت واریس امکان پذیر است. نگران نباشید. تصمیم پزشک در رابطه با نوع زایمان همواره برمبنای وضعیت شما صورت گرفته و مطمئنا سلامتی شما و فرزندتان در این تصمیم گیری لحاظ می شود.