آیا لکه های سفید ایجاد شده روی دندان فقط یک مسئله تاثیرگذار بر زیبایی فرد است یا یک مشکل مربوط به سلامتی میباشد؟ خانمی از مراجعین من می گفت:
«من دو لکه سفید و خال سیاه روی دندان بر روی هر یک از دندانهای جلوی خود دارم و . چگونه میتوانم از این لکهها خلاص شوم؟ به نظر میرسد وضعیت این لکه ها هر روز بدتر میشود و فکر میکنم با مسواک زدن این لکه ها روشنتر میشوند. لطفا به من کمک کنید!» لکه قهوه‌ای روی دندان ، سفید، زرد یا حتی سبز زمانی که بر روی دندانها ایجاد شوند، میتوانند خجالت‌آور باشند. دندانهای لکه‌دار اغلب میتوانند بر میزان اعتماد بنفس افراد در هنگام خندیدن و ظاهر کلی آنها تاثیر بگذارد.
جدا از دلایل زیبایی، برطرف کردن لکه قهوه‌ای روی دندان و سایر لکهها به این دلیل مهم است که این لکهها میتوانند به طرق مختلف بر سلامتی شما اثر بگذارند.
نگرانی این خانم درباره انواع لکه های دندان و لکه های سیاه روی دندان تعجب برانگیز نیست. اگر این خانم دارای احساسات مشابه در اکثر خانمها باشد، در حدود 62 بار در طول روز لبخند میزند (بسیار بیشتر از میانگین تعداد دفعات لبخند زدن مردان که حدود 8 لبخند در روز است). بنابراین، احتمالاً این زن بطور عادی میداند که در زمان لبخند زدن در نظر دیگران ظاهر و طرح لبخند مطلوبی ندارد و به همین خاطر دچار نگرانی شده به دنبال اصلاح طرح لبخند خود است.
به هر حال، بطور خاص وجود لکههای سفید و سیاهی دندان در دندانها رایج و عادی است. شما ممکن است افرادی را بشناسید که دارای لکههای سفید در دندانهای جلوی خود هستند یا ممکن است خود شما نیز به این عارضه بر روی دندانهایتان مبتلا باشید.
لکه های سفید بر روی دندانها دقیقاً چه هستند؟
لکه های سفید روی دندان معمولاً نشان دهنده از بین رفتن ماده موجود بر روی سطح دندان است (مینای دندان). دندانپزشکان به این موضوع به عنوان هيپوكلسيفيكاسيون اشاره میکنند و لکه سفید روی دندان ناشی از این موضوع را هیپوپلازی مینامند.
صرف نظر از نگرانیهای مربوط به حفظ زیبایی در بسیاری از افراد، این مشکل در واقع میتواند باعث ایجاد پوسیدگی و از بین رفتن دندانها نیز بشود. در حقیقت، دندانپزشک ممکن است به شما بگوید اولین شواهد پوسیدگی دندان مربوط به ایجاد لکههای سفید بر روی دندانها است… به این معنی که مینای دندان در محل لکه سفید روی دندان کودک دچار تغییر رنگ میشود و از این نقاط، فرآیند پوسیدگی دندان شروع میشود.
چه عواملی باعث ایجاد لکههای سفید بر روی دندان میشود؟
با توجه به اینکه دلایل مختلف و متنوع برای ایجاد لکه های سفید وجود دارد، بهتر است دندانپزشک وضعیت دندانهای شما را بررسی کرده تا به این ترتیب بتواند دلیل اصلی ایجاد لکههای سفید را تشخیص دهد.
علت ها و دلایل
- خشکی دهان. اگر شما به خشکی دهان مبتلا هستید و بزاق کافی برای حفظ سطح پی هاش نرمال در دهان شما ترشح نمیشود، اسیدهای ایجاد شده در نتیجه فعالیت باکتریها افزایش پیدا کرده و به دندانهای شما حمله میکنند.
- استفاده از غذاها و نوشیدنیهای اسیدی. لکههای سفید میتوانند در نتیجه مصرف زیاد مواد غذایی و نوشیدنیهای اسیدی ایجاد شوند. برای مثال، اگر شما حجم زیادی از نوشیدنیهای تقویتی برای انجام فعالیتهای ورزشی مثل آب ویتامینه، نوشیدنیهای غیر الکلی، لیموناد، یا سرکه سیب استفاده میکنید، سطح اسید بالای موجود در این نوشیدنیها میتواند به سرعت باعث از بین رفتن مینا و مواد معدنی موجود در سطح دندان شما شود. استفاده از غذاها و خوراکیهای ترش که از لیمو یا سرکه تولید میشوند نیز میتوانند باعث ایجاد این لکهها شوند.
- رفلکس اسیدی معده. اگر شما از رفلکس اسیدی معده رنج میبرید، سطح اسید موجود در دهان شما بیشتر از سطح عادی آن خواهد بود. این محیط اسیدی میتواند به دندانها آسیب وارد کرده و باعث ایجاد لکههای سفید شوند.
- ایجاد پلاک به خاطر عدم رعایت مناسب بهداشت دهان. پلاک یک لایه چسبنده و بدون رنگ از باکتری و مواد غذایی است که پس از خوردن کربوهیدراتها (همچون شکر و نشاسته) بر روی دندان ایجاد میشود.
- بیماری سیلیاک. این بیماری یک اختلال در سیستم خود ایمنی است که 4% جمعیت را تحت تاثیر قرار میدهد. بیماری سیلیاک میتواند باعث ایجاد لکههای سفید بر روی دندان شود. برای مثال، اگر شما در ناحیهای زندگی میکنید که آب آشامیدنی حاوی سطح بالای فلوراید است، احتمال ابتلای شما به این بیماری افزایش پیدا میکند.
- استفاده از نوارهای سفید کننده. گزارشهایی وجود دارند که نشان میدهد برخی از مارکهای نوار سفید کننده میتوانند باعث ایجاد لکههای سفید شوند، به خصوص اگر این نوارها برای چند ماه بر روی دندان قرار بگیرند. این نوارها به شدت اسیدی هستند و در طول زمان میتوانند باعث از بین رفتن مینای دندان شوند.
- ناهنجاریهای ژنتیک. در برخی موارد، لکه های سفید موجود بر روی دندان شما میتوانند به خاطر ناهنجاریهای ژنتیک ایجاد شوند.
- استفاده از سیمکشی بر روی دندان. سیمکشی دندانها نمیتوانند بطور مستقیم باعث ایجاد لکههای سفید شوند، اما عدم رعایت مناسب بهداشت دهان در زمان استفاده از آنها میتواند این مشکل را به همراه داشته باشد.
لکههای سفید بر روی دندانهای کودک
فرزندان بسیار کوچک نیز میتوانند به لکه های سفید بر روی دندانهای خود مبتلا شوند، اما دلیل این موضوع متفاوت از دلایل ابتلای افراد بزرگسال است. این مشکل معمولاً تحت عنوان تغییر رنگ دندان کودکان تازه راه افتاده شناخته میشود و معمولاً در نتیجه بیماری، مصرف دارو، فقر ویتامین و کمبود برخی از مواد معدنی، استفاده از مقدار زیاد فلوراید، پوسیدگی دندان، عدم رعایت مناسب بهداشت دهان، و استفاده از برخی غذاهای خاص ایجاد میشود.
سفید کننده های دندان
بسیاری از افراد تلاش میکنند از روشهای خاص مربوط به سیستمهای متعدد سفید کننده دندان لکههای سفید دندان را در خانه از بین ببرند. به هر حال انجام این کار میتواند در برخی مواقع اشتباه باشد. آنچه در عمل اتفاق میافتد این است که محصولات سفید کننده فقط دندان شما را سفید نمیکنند، بلکه لکههای سفید را نیز روشنتر میکنند و به همین خاطر فقط جلب توجه این لکهها را بیشتر میکنند. بهترین راهکار برای حل این مشکل ملاقات با دندانپزشک در اولین فرصت ممکن است. تا زمان ملاقات با دندانپزشک، سعی کنید از غذاها و نوشیدنیهای اسیدی کمتر استفاده کنید و نکات حفظ سلامت دهان را رعایت کنید.
درمان
آنچه دندانپزشک میتواند برای درمان لکه های سفید روی دندان شما انجام دهد، بستگی به عوامل مختلف همچون اندازه لکههای سفید، دلیل پیدایش آنها، وضعیت مینای دندان، یا کل تعداد لکه های سفید بر روی دندان کودکان و بزرگسالان دارد.
بهتر است شما هنگامی که برای اولین بار متوجه وجود این لکهها میشوید به دندانپزشک مراجعه کنید تا به این ترتیب از ایجاد مشکلات بیشتر جلوگیری کنید. اگر وضعیت دندان شما در مراحل اولیه شناسایی شود، یکی از راههای متداول برای حل مشکل روش میکرو ابریژن است.
دندانپزشک با این روش میتواند با استفاده از یک ماشین از جنس الماس لکههای ایجاد شده را از روی دندان پاک کند و سپس ناحیه درمان شده را با مواد مخصوص بپوشاند. در برخی موارد، دندانپزشک میتواند از این روش به همراه روشهای سفید کردن دندان به همراه جرم گیری دندان استفاده کند تا نتایج بهتری به واسطه آن ایجاد شود.
از طرف دیگر، اگر لکههای سفید بزرگ باشند یا تعداد آنها بسیار زیاد باشد، دیگر استفاده از روش درمانی میکرو ابریژن بهترین راهکار نخواهد بود. در این حالت، دندانپزشک ممکن است استفاده از روشهای زیبایی دندان را برای رفع مشکل به شما پیشنهاد کند که شامل روکش دندان، استفاده از پرکردگی سفید رنگ یا مواد پرسلین است.
اگر لکههای سفید روی دندانها نشان دهند شما با کمبود مواد معدنی یا مشکل در مینای دندان مواجه هستید، دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند از دهانشویه های حاوی فلوراید استفاده کنید. در عمل ممکن است با استفاده از دهانشویه لکههای سفید دندان محو شوند. این موضوع متفاوت از تاثیرات ناشی از مصرف فلوراید در حالت عادی است. علاوه بر این دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی دندان میتوانند به شما استفاده از خمیردندانهای دارای فرمول خاص یا ژلهایی را توصیه کنند که میتواند به تامین مواد معدنی مورد نیاز مینای دندان کمک کنند.
چگونه میتوان از ایجاد لکههای سفید بر روی دندان جلوگیری کرد؟
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن حداقل دو بار در روز به ویژه پس از مصرف مواد غذایی حاوی شکر و مشروبات و ملاقات با دندانپزشک هر شش ماه یک بار برای کنترل و تمیز کردن دهان و دندان میتواند تاثیر خاص در جلوگیری از ایجاد این لکهها داشته باشد؛
- استفاده از مقدار کافی کلسیم در رژیم غذایی؛
- استفاده از دهانشوی حاوی فلوراید؛
- اجتناب از مواد غذایی شیرین و اسیدی و نیز مشروبات الکلی؛
- توجه به رویه های خاص سلامت دهان در صورتی که از سیمکشی دندان استفاده میکنید.
علاوه بر این شما میتوانید از مسواک اورال بی یا مسواک برقی استفاده کنید. این نوع از مسواکها میتوانند تاثیر بهتری بر کاهش سطح پلاک در دهان در مقایسه با مسواکهای دستی داشته باشند. در عمل دندان پزشک یا متخصص ارتودنسی میتواند به شما پیشنهاد دهند از جرمگیرهای آبی برای کمک به حذف مواد غذایی باقیمانده پشت سیمکشی دندانها در دهان و یا از روی بافت لثه استفاده کنید.
اگر لکه های سفید دندان شما جدی نباشند و بیشتر یک مسئله زیبایی محسوب شوند، احتمالاً دندانپزشک از شما میخواهد بطور منظم این لکهها را مورد معاینه قرار دهد. از طرف دیگر، اگر مشکل جدی بوده و احتمال ایجاد پوسیدگی در دندان به واسطه لکه های سفید زیاد باشد، شما ممکن است نیاز به تاج دندان داشته باشید. همچنین اگر لکه ها بر روی یک ناحیه کوچک باشند که بتواند باعث ایجاد پوسیدگی شود، میتوان از پرکردگی سفید کوچک بر روی محل لکهها استفاده کرد.
اگر لکه های سفید بر روی دندانهای جلو فاقد پوسیدگی باشد، احتمالاً استفاده از روش میکرو ابریژن و سفید کردن دندانها در این رابطه میتواند مفید باشد. البته، اگر دندان جلو یا سایر دندانها بطور جدیتر تحت تاثیر لکهها قرار گرفته باشند، احتمالاً شما نیاز به استفاده از پرکردگی سفید و مواد پرسلین خواهید داشت.
در برخی موارد، لکه های سفید فقط مشکلات زیبایی برای فرد به همراه دارد و میتواند اعتماد به نفس را از بین ببرد. اما در بسیاری از موارد، این لکهها نشانه وجود مسائل جدیتر هستند. اگر شما متوجه شدید لکه های سفید بر روی دندانهایتان ایجاد شده است، در اسرع وقت با دندانپزشک خود تماس بگیرید.