8
آبا, 1393
خونریزی لثه : علت و درمان
به علت های مختلف مانند مسواک زدن شدید و یا ناراحتی خونی مثل هموفیلی لثه ها می توانند دچار خونریزی شوند. به همین منظور سعی کرده ایم تا شما را با علائم و نشانه های آن آشنا کنیم و در پایان چند درمان کار آمد ارائه دهیم تا سلامت دهان و دندانهایتان حفظ شود.
خون ریزی لثه چیست؟
خون ریزی لثه یکی از علائم رایج ابتلا به بیماری لثه است. خونریزی لثه عمدتاً به خاطر پاک نشدن کافی پلاکها از روی دندان در خط لثه مشاهده شده و باعث ایجاد التهاب و تورم لثه میشود. به هر حال، خونریزی مزمن لثه میتواند همچنین با علائم بیماری جدی همچون سرطان خون و ناهنجاری در پلاکتها و فرآیند انعقاد خون ارتباط داشته باشد. در این شرایط، خونریزی آسان و کبودی نیز میتواند در سایر نقاط بدن وجود داشته باشد.
التهاب خط لثه همچنین میتواند منجر به شکل گیری بیماریهای جدی لثه و استخوان فک به نام پریودنتیت شود. علت خونریزی لثه میتواند شامل فقر ویتامین و عوارض جانبی حاصل از استفاده برخی داروهای مشخص باشد. در این حالت برخی از انواع داروها، به خصوص آنهایی که برای رقیق کردن خون استفاده میشوند، میتوانند دارای عارضه جانبی خونریزی دندان و لثه باشند.
خونریزی لثه میتواند علامت ایجاد مشکلات جدی برای فرد مبتلا باشد. اگر شما بطور مزمن دچار این مشکل هستید یا این موضوع شما را نگران کرده است، یا اگر خونریزی لثه شما با سایر علائم جدی همچون خونریزی شدید، مشکل در تنفس یا بلع غذا، یا تب بالا (بیشتر از 101 درجه فارنهایت) همراه است، در اسرع وقت با پزشک متخصص تماس بگیرید.
چه علائم دیگری ممکن است با خونریزی لثه همراه باشند؟
خونریزی لثه ممکن است با علائم دیگر همراه باشد که این علائم بستگی به بیماری، ناهنجاری یا شرایط زیربنایی مشکل دارد. خونریزی لثه میتواند با علائم دیگری نیز همراه باشد که در عمل بر روی ناحیه لثه تاثیر میگذارد. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- مشکلات تنفسی
- تغییر رنگ لثه ها به قرمز روشن یا رنگ زرشکی
- افزایش حساسیت لثه ها
- از دست دادن دندان
- ایجاد زخم یا جراحت در دهان
- ایجاد مشکل در استفاده از دندان مصنوعی یا سایر ابزارهای دندانپزشکی
- عقب کشیدن لثه ها
- ایجاد التهاب و ورم در لثه ها
خونریزی لثه ممکن است با علائمی همراه باشد که مربوط به سیستمهای فعال در سایر نقاط بدن هستند. این علائم به شرح زیر هستند:
- درد یا حساسیت استخوان یا مفصل
- استفراغ خونی (هماتمز)
- مدفوع تیره یا قیری رنگ (ملنا)
- کبود شدن بدن به سادگی
- تب شدید
- کم اشتهایی و کاهش وزن
- بینظمی در قائدگی
- عرق کردن شبانه
- خون دماغ یا خونریزی پوستی
- رنگ پریدگی پوست یا کمرنگی آن
- خارش پوست
- التهاب غدد گردن (لنفادنوپاتی)، زیر بازو، و کشاله ران
- خستگی و ضعف
در اکثر مواقع، خونریزی لثه میتواند با سایر علائمی همراه باشد که احتمال وجود شرایط جدی و خطرناک طبق آنها برای فرد وجود دارد و باید بلافاصله وضعیت فرد به صورت اورژانسی بررسی شود. بنابراین در صورت مشاهده علائم زیر به همراه خونریزی لثه بلافاصله با مراکز اورژانس تماس بگیرید:
- خونریزی در سایر نقاط بدن
- غش یا تغییر در سطح هوشیاری یا بیحالی
- تب بالا (بالاتر از 101 درجه فارنهایت)
- از دست دادن دندان
علت ها و دلایل
علت خونریزی لثه در اکثر مواقع در نتیجه تشکیل پلاک بر روی دندان و در خط لثه ایجاد میشود و در عمل باعث ایجاد شرایطی میشود که در اصطلاح به آن التهاب یا ورم لثه گفته میشود. التهاب ایجاد شده بر روی خط لثه یکی از دلایل معمول خونریزی لثه است. اگر پلاک از روی دندان پاک نشود، به تدریج سخت شده و تبدیل به رسوب میشود. تشکیل رسوب میتواند به افزایش خونریزی و ابتلا به بیماریهای پیشرفته تر لثه و استخوان فک تحت عنوان پریودنتیت کمک کند.
شرایطی که میتواند علت خونریزی لثه باشد عبارت از فقر ویتامینهایی همچون ویتامین کا و ویتامین سی است که در نهایت میتواند ابتلا به بیماری آسکوربوت را به همراه داشته باشد. سایر مشکلات خون ریزی همچون بیماری هموفیلی، سرطان خون، و بیماری پورپورای کاهش پلاکت نیز میتوانند باعث خون ریزی لثه شود. استفاده از داروهایی همچون داروهای رقیقکننده خون یا داروهای شیمی درمانی نیز می توانند دارای عوارض جانبی خونریزی لثه باشند.
خونریزی لثه میتواند باعث ابتلای فرد به بیماریهای لثه شود. برخی از این بیماریهای عبارتند از:
- التهاب لثهها (عفونت لثه ها)
- پریودنتیت (عفونت خط لثه شامل ایجاد عفونت دندان و استخوان و آبسه دندان)
- عدم قرارگیری صحیح دندان مصنوعی یا ابزارهای مشابه آن در دهان
خونریزی لثه میتواند در نتیجه مصرف برخی داروهای خاص ایجاد شود که برای نمونه در این رابطه می توان از داروهای زیر نام برد:
- داروهای ضد انعقاد همچون وارفارین
- داروهای ضد پلاکت همچون آسپیرین و کلوپیدوگرل (پلاویکس)
- داروهای خاص بیماری صرع، تشنج و مشکلات مانند آن
- داروهای شیمی درمانی
- داروهای کاهش سطح فعالیت سیستم ایمنی بدن
خون ریزی لثه همچنین میتواند در نتیجه شرایط زیر ایجاد شود:
- هر گونه ناهنجاری خونی همچون هموفیلی
- مسواک زدن بسیار شدید دندانها
- تغییرات هورمونی در طول دوره بارداری
- پورپورای کاهش پلاکت، کبودی زیاد پوست به خاطر تعداد غیر کافی پلاکت های موجود در خون
- اسکوروی (فقر ویتامین سی)
- فقر ویتامین کا
در برخی موارد، خونریزی لثه میتواند نشانهای از وجود شرایطی باشد که زندگی فرد را تهدید میکند و باید به سرعت و در شرایط اورژانسی مورد معاینه و بررسی قرار گیرد. این علائم عبارتند از:
- تاثیرات دارویی معکوس
- مشکلات خونی یا پلاکت
- سرطان خون
- قرارگیری در معرض مواد سمی یا ایجاد مسمویت
به منظور تشخیص شرایط، دکتر یا متخصص از شما چندین سوال درباره خونریزی لثه میپرسد که برخی از این سوالات میتواند شامل موارد زیر باشد:
- آیا خونریزی لثه شما زیاد است؟
- خونریزی لثه شما از چه زمان شروع شده است؟
- با چه فاصله زمانی خونریزی لثه برای شما اتفاق میافتد؟
- شما به چه میزان دندانهای خود را شدید مسواک میزنید؟
- شما از چه داروهایی استفاده میکنید؟
- بهترین درمان برای خونریزی لثه پاک کردن دندانها از پلاک تشکیل شده از باکتریها است که دلیل اصلی ابتلا به بیماریهای لثه است. هنگامی که بر روی دندان پلاک ایجاد میشود، این پلاک سفت شده و در ادامه به جرم یا رسوب تبدیل میشود و به دندانهای شما میچسبد. در این حالت بدون تمیز کردن مرتب دندانها، جرم دندان میتواند باعث ایجاد محیط مناسب برای تشکیل پلاک بیشتر بر روی دندان شود و در نهایت میتواند با نفوذ به خط لثه و ایجاد عفونت در آن باعث خونریزی لثه شود.
- بنابراین اگر متوجه خونریزی لثه در دهان خود شدید، در اسرع وقت با دندانپزشک برای درمان عفونت دندان ملاقات کنید. درمان به موقع این مشکل میتواند در معکوس شدن فرآیند التهاب لثه و جلوگیری از ابتلا به بیماری پریودنتیت کمک فراوان کند. سایر انتخابهای موجود برای درمان این مشکل میتوانند فرآیند ابتلا به بیماری لثه را آهسته و کُند کنند. اگر به نوع پیشرفته بیماری پریودنتیت مبتلا هستید، دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند روش درمانی مورد نیاز را بطور مداوم دنبال کنید یا از درمان پریودنتال استفاده کنید. در برخی موارد، ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی دندان برای کنترل خونریزی وجود داشته باشد.
درمان خونریزی لثه
بهترین درمان برای خونریزی لثه پاک کردن دندانها از پلاک تشکیل شده از باکتریها است که دلیل اصلی ابتلا به بیماریهای لثه است. هنگامی که بر روی دندان پلاک ایجاد میشود، این پلاک سفت شده و در ادامه به جرم یا رسوب تبدیل میشود و به دندانهای شما میچسبد. در این حالت بدون تمیز کردن مرتب دندانها، جرم دندان میتواند باعث ایجاد محیط مناسب برای تشکیل پلاک بیشتر بر روی دندان شود و در نهایت میتواند با نفوذ به خط لثه و ایجاد عفونت در آن باعث خونریزی لثه شود.
بنابراین اگر متوجه خونریزی لثه در دهان خود شدید، در اسرع وقت با دندانپزشک ملاقات کنید. درمان به موقع این مشکل میتواند در معکوس شدن فرآیند التهاب لثه و جلوگیری از ابتلا به بیماری پریودنتیت کمک فراوان کند. سایر انتخابهای موجود برای درمان این مشکل میتوانند فرآیند ابتلا به بیماری لثه را آهسته و کُند کنند. اگر به نوع پیشرفته بیماری پریودنتیت مبتلا هستید، دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند روش درمانی مورد نیاز را بطور مداوم دنبال کنید یا از درمان پریودنتال استفاده کنید. در برخی موارد، ممکن است نیاز به انجام عملجراحی لثه دندان برای کنترل خونریزی وجود داشته باشد.
پیشگیری
بهترین راه برای جلوگیری از خونریزی لثه ملاقات با دندان پزشک است. دندان پزشک میتواند به شما درباره چگونگی توقف خونریزی توضیح دهد. در این توضیح ممکن است برخی نکات زیر مطرح شود:
- از یک مسواک دارای موی نرم استفاده کنید و درست مسواک بزنید! دندانهای خود را حداقل دو بار در روز به مدت دو دقیقه و بعد از هر غذا مسواک بزنید. مسواک زدن شدید میتواند به بافت نرم دهان شما آسیب وارد کند.
- حداقل روزی یک بار از نخ دندان استفاده کنید تا به این ترتیب مطمئن شوید مواد غذایی باقیمانده بین دندانها و در خط لثه که باعث ایجاد پلاک هستند، از دهان شما خارج میشوند.
- خونریزی لثه را با استفاده از کمپرس آب سرد در محل خونریزی کنترل کنید.
- از قرقره آب نمک استفاده کنید یا از هیدروژن پروکسید برای تمیز نگه داشتن محل خونریزی استفاده کنید. از مصرف دندانشویههای حاوی الکل که میتوانند دهان شما را خشک کنند، خودداری کنید.
- سیگار نکشید و از سایر انواع تنباکو که میتوانند خونریزی لثه را تشدید کنند، استفاده نکنید.
- از یک رژیم غذایی متوازن استفاده کنید و در بین وعدههای غذا تنقلات مصرف نکنید. کربوهیدرات و شکر میتوانند مواد لازم را برای تغذیه در اختیار پلاکهای دندان قرار دهند.
- از ابزار شستشوی دهان با آب برای تمیز کردن مواد غذایی باقیمانده در اطراف خط لثه استفاده کنید.
- در صورت نیاز وضعیت قرار گرفتن دندانهای مصنوعی خود در دهان را تنظیم کنید.
در هر حال، اگر خونریزی لثه دارید لازم است با دندانپزشک ملاقات کنید. دندانپزشک تنها فرد متخصصی است که میتوان بر روی توضیحات وی درباره خونریزی لثه و نیز روشهای درمانی توصیه شده او برای رفع مشکل حساب کرد.
عوارض
به دلیل اینکه خونریزی لثه میتواند علت بوی بد دهان باشد و حتی منجر به ابتلای فرد به بیماریهای جدی و خطرناک شود، عدم درمان مناسب آن میتواند عوارض جدی و آسیبهای دائمی برای فرد مبتلا به همراه داشته باشد. هنگامی که دلیل اصلی ایجاد مشکل تشخیص داده شد، مهم است که از یک روش درمانی مناسب برای بازیابی سلامتی شما استفاده شود تا از طریق آن بتوان از عوارض بالقوه ناشی از خونریزی لثه جلوگیری کرد. برخی از این عوارض بالقوه شامل موارد زیر هستند:
- بیماری قلبی
- خونریزی شدید
- از دست دادن دندانها
خونریزی دندان به هر علتی که باشد، قابل درمان است و می توان جلوی آن را گرفت. با از بین بردن پلاک های دندانی، طریقه درست مسواک زدن و بیماری های لثه و سایر روش های پیشگیری و درمانی می توانید از آن جلوگیری کنید و سلامتی را به دهان و لثه هایتان بازگردانید.
