احساسهایی چون خوابرفتگی، مورمور، گزگز کردن، سوزنسوزن شدن یا کرخشدگی منشأ و دلایل متعددی دارد. برای رفع این حالات نیز ابتدا باید دلیل اصلی را یافت.
علت و دلایل
قرار گرفتن طولانی در حالتی خاص سبب وارد آمدن فشار به عضلات، عصبها یا عروق ناحیه تحت فشار میشود. مثلا اگر زمانی طولانی روی دو پا بنشینید، خون کافی به عروق نمیرسد و علاوه بر بیحسی یا خوابرفتگی عضلات، مغز برای جلوگیری از آسیب بیشتر، پیامهایی چون گزگز، مورمورشدن یا حتی خارش را منتشر میکند تا با تغییر حالت، خطر رفع شود.
مشورت با پزشک درباره طریقه درست نشستن، خوابیدن، راه رفتن، ایستادن و… مفید است.
در معرض سرمای مداوم قرار گرفتن نیز باعث گزگز دست میشود.
عادت به انجام برخی اعمال یا تداوم بعضی شغلها در بروز و افزایش این حالات اثر دارند. مثلا عادت به تایپ مداوم و سریع پیامک در درازمدت سبب گزگز کردن سر انگشتها میشود.
کار در سرما، شغلهای ایستاده یا در وضع خاص، نوشتن مداوم، تایپ، خیاطی و سوزندوزی، قلاببافی و مانند اینها، حتی ارتباطات کاری با بعضی سموم و مواد الکلی از جمله شغلهایی است که مورمور شدگی بخشهایی از دست یا پا را در پی خواهد داشت.
امراض کلیوی و کبدی، سندرمهای فیبرومیالژی، تونلکارپ، ضعف و درگیری و فلج اعصاب، التهابهای مزمن دست و پا، نوروپاتی و کمتوان شدن یا پیری بدن، کمتحرکی، ابتلا به بیماریهایی مثل ایدز، زونا، لوپوس، آرتریت روماتوئید، رماتیسم مفصلی، دیابت، پشت سر گذاشتن سکته ناقص، اختلالات دارویی یا هورمونی مثل ناهماهنگی و بخصوص کمکاری تیروئید و… نیز به کرخشدگی و سوزنسوزن شدن دستها میانجامد. معاینه پزشکی و انجام آزمایشهای خونی، عصبی یا هورمونی به کشف دلیل اصلی ناشی از این عارضه کمک میکند.
روش های کاهش و درمان
برخی مواقع گزگز کردن و مورمور شدن، هشداری است به شما برای اعلام کاهش یا افزایش سطح برخی ویتامینها یا پروتئینهای مورد نیاز بدن، بخصوص ویتامینهای گروه B. مثلا افزایش ویتامین B۶ یا کمبود ویتامین B۱۲ از سطح مورد نیاز بدن، موجب بروز گزگز و مورمور میشود.
خوردن، نیاز هر روزه ماست اما بسیاری از ما، زمان و وقت مناسبی برای یادگیری چطور خوردن، چه خوردن، چه وقت خوردن، چندوقت به چند وقت خوردن و… صرف نمیکنیم تا بدانیم روزانه به چه موادی نیازمندیم و با این ناآگاهیها، خودمان مسبب بروز یا حتی افزایش بسیاری از مشکلات خودمان میشویم.
نرمشهای اصولی موضعی، ورزشهای سبک روزانه یا حداقل یک روزدرمیان، حفظ تعادل وزن براساس جنس و سن، پیروی از رژیم غذایی صحیح، خوردن میوه و سبزیجات همراه یا در میان وعدههای روزانه، انجام آزمایشهای اندازهگیری سطوح ویتامینی و هورمونی بدن و… در درمان یا کاهش این حالات مفید است